In de duinen van Kijkduin bij Den Haag ligt sinds 1996 het landschapskunstwerk Celestial Vault (Hemels Gewelf) van de kunstenaar James Turrell (USA, 1943).
Als liefhebber van internationale “Land Art” ben ik dat kunstwerk gaan bezoeken en fotograferen.
Meer werk van James Turrell is op deze website te vinden.
Mijn foto’s van Land Art Flevoland staan hier.
Tekst op het bord:
James Turrell
(1943, USA)
Kijkduin 1996 (Restauratie 2008)
Achterover liggend op de bank ervaar je de hemel als een koepel
In de duinen van Den Haag, waar het licht zo tastbaar aanwezig is, heeft de Amerikaanse kunstenaar James Turrell een plek gemaakt om naar de lucht te kijken.
Achterover liggend op de bank lijkt de hemel zich voor te doen als een gewelf dat op de rand van de ellipsvormige kom rust. Op de top van het duin is vanaf de bank eenzelfde hemel koepel te zien, maar dan van horizon tot horizon. Turrell laat zich in zijn werk inspireren door de Nederlandse sterrenkundige Marcel Minnaert (1893-1970) die dit verschijnsel uitgebreid beschrijft. Het zien van licht als materie – alsof je het aan kan raken – en de vorm van de hemel is niet een natuurkundig verschijnsel maar een gevolg van je eigen waarneming, een constructie die je zelf in je hoofd samenstelt. Het Hemels Gewelf is geen beeldhouwwerk in het landschap maar een hulpstuk om naar licht en kleur te kijken.
James Turrell woont bij de Painted Desert in Arizona waar hij sinds de jaren ‘70 werkt aan de Roden Crater. In essentie vergelijkbaar met het Hemels Gewelf, maar dan op veel grotere schaal, wordt deze uitgedoofde vulkaan zodanig omgevormd dat het hemelgewelf en het veranderend dag- en nachtlicht op vele manieren is waar te nemen. In musea creëert hij met kunstlicht ruimten waarin ‘muren van licht’ ontstaan. Een permanent voorbeeld in Nederland hiervan is te zien in museum De Pont, Tilburg.
Evenals Turrell hebben veel kunstenaars zich door de eeuwen heen laten inspireren door de kwaliteit van het licht aan de kust van Holland. Met als hoogtepunten de 17e eeuwse schilderijen van kunstenaars als Jan van Goyen en in de 19e eeuw de schilders van de Haagse school als Jacob Maris en Jan Hendrik Weissenbruch.
Lying back on the bench you experience the sky like a dome
In the dunes near The Hague, where the presence of light can be so tangible, the American artist James Turrell has created a place to gaze at the sky. If you lie down on the bench with your head back the sky takes on the appearance of a dome, resting on the edge of the elliptical bowl. On top of the dune there is another bench, with a view of a similar celestial dome, but then from horizon to horizon.
In his work Turrell is inspired by the Dutch astronomer Marcel Minnaert (1893-1970), who wrote extensively about this phenomenon. The material nature of light – as if you can touch it – and the shape of the sky cannot be explained as a physical phenomenon, but are the result of your own observation, an impression created inside your own head. The Celestial Vault is not a sculpture in the landscape, but a tool to look at light and color.
James Turrell lives near the Painted Desert in Arizona, where he has worked at the Roden Crater since the ‘70s. In essence comparable to the Celestial Vault, but on a much larger scale, this dormant crater is being reshaped in such a way that the celestial sphere and the changing light can be experienced in various ways, both day and night. In museums he uses artificial light to create spaces with ‘walls of light’. In the Netherlands a permanent example is on view in Museum De Pont, Tilburg.
Through the ages many other artists have been inspired like Turrell by the quality of light at the coast of Holland. Major examples are 17th century painters like Jan van Goyen and painters of the Haagse School like Jacob Maris and Jan Hendrik Weissenbruch at the end of the 19th century.
Mede mogelijk gemaakt door Herinneringsfonds Vincent van Gogh, Mondriaan Stichting, Oibibio, Prins Bernhard Cultuurfonds, Gravin van Bylandt Stichting, gemeente Den Haag. Fonds 1818.
Uitvoering Hemels Gewelf: Oranjewoud Realisatie bv.
Uitvoering granito banken: Tomaello bv
Voor meer informatie: www.stroom.nl
Dit is een kunstwerk: behandel deze plek met respect
Hemels Gewelf. Panorama in de duinen
Celestial Vault. Panorama in the dunes
# # #